کتاب تاریخ فلسفه غرب - هالینگ دیل

کتاب تاریخ فلسفه غرب نوشته رجینالد جان هالینگ دیل و ترجمه عبدالحسین آذرنگ توسط انتشارات ققنوس به چاپ رسیده است.

"تاریخ فلسفه ی غرب" کتابی در حیطه ی فلسفه می باشد که با ارائه ی مباحثی گیرا و قابل فهم، نویسنده را در شناخت فلسفه ی غرب یاری می رساند. به طور کلی، بنا بر اظهارات شخصی نویسنده، فلسفه، پژوهشی تخصصی است که باید آموخت، اما ریشه های آن در نیازهای مشترک مردمی می باشد که، گرچه فیلسوف نیستند، اما به این نیازها آگاه هستند؛ از سویی دیگر نیز، فیلسوف به افرادی تلقی می گردد که همواره اندیشه ها و عقاید رایج و پذیرفته شده ی جامعه را زیر سوال برده و با شک و تردید، به بررسی آن ها از زوایای مختلفی پرداخته و در نهایت مدام، راه حل های تازه ای را برای رفع ابهامات مطرح شده ی خویش بیان می کند. مولف در طی کتاب حاضر، با به کارگیری از عباراتی ساده و روان، سعی بر این دارد تا با ارائه ی مطالبی روشن و گیرا، افراد را در درک چیستی فلسفه و تفاوتش با دین، علم و بسیاری دیگر از این قبیل موارد، راهنمایی نماید. وی موضوع فلسفه ی غرب را محوریت نگارش خود قرار داده و ضمن معرفی و تشریح موضوعات رایج و هم چنین رشته های مختلف فلسفه، تاریخ فلسفه ی غرب را نیز بیان کرده و خواننده را با چهره ها و نظریه های ارزشمند اندیشمندان مطرح دوره های پیشین، هم چون "ارسطو"، "سقراط" و بسیاری دیگر، آشنا ساخته و در نتیجه اثری خواندنی را ارائه می دهد.

فهرست

یاداشت مترجم پیش گفتار درآمد: فلسفه چیست؟ بخش یکم: درآمدی به موضوع فلسفه ی غرب فصل 1: رشته های فلسفه فصل 2: منطق فصل 3: معرفت شناسی فصل 4: مابعدالطبیعه فصل 5: علم اخلاق فصل 6: زیبایی شناسی فصل 7: فلسفه ی کاربردی بخش دوم: درآمدی به تاریخ فلسفه ی غرب فصل 8: فلسفه ی یونانی فصل 9: فلسفه در سده های میانه فصل 10: جنبش های فلسفی جدید

برشی از متن کتاب

3. گزاره های مابعدالطبیعی، پرسش های کهن مابعدالطبیعی

ثبات و تغیر، ماده و ذهن، سه دیدگاه درباره ی ماده و ذهن مشکل مابعدالطبیعه در این است که بود و نبودش موضوع بحث و گفت گو است. با این وصف، به ظاهر پرسش هایی واقعی هست که می توان انحصارا آن ها را پرسش های مابعدالطبیعی نامید. می تو.ان استدلالی را که گزاره های مابعدالطبیعی را معنی دار نمی داند، به این عبارت بیان کرد که تنها گزاره های تجربی یا گزاره های تحلیلی معنا دارند؛ ما گزاره های مابعدالطبیعی نه تجربی اند نه تحلیلی؛ پس معنی دار نیستند. گزاره ی تجربی به گزاره ای می گویند که بتوان با مشاهده یا ازمایش ان را اثبات یا ابطال کرد. مثلا گزاره ی «اتوبوس های لندن قرمز رنگ اند» گزاره های تجربی است. می توان رفت و اتوبوس ها را دید (تجربه کرد) تا گزاره ثابت یا باطل شود. مثال دیگری می آوریم: می توان گزاره ی «آب در دمای صد درجه ی سانتی گراد می جوشد» را با اندازه گرفتن دمای آب جوشان ثابت کرد. گزاره ی تحلیلی گزاره ای است که نقیض آن، با خودش متناقض باشد. مثلا «همه ی مادران زنند» گزاره های تحلیلی است، چون مفهوم «زن» در دل مفهوم «مادر» نهفته است. مادر به معنای والدی است مابعدالطبیعیکه جنسیتش زن باشد. پس نقیض این گزاره «همه ی مادران زن نیستند»، متناقض با خود است. مثال دیگر: «به هنگام شب نور آفتاب نیست.» نقیضش می شود: «به هنگام شب نور آفتاب هست» که متناقض با خود است، چون مفهوم «نبودن نور آفتاب» در دل مفهوم «شب» نهته است و شب یعنی «زمان فرو رفتن تا برآمدن آفتاب». اکنون به یکی از مسائل عمده ی مابعدالطبیعی توجه کنید. مثلا پرسش «آیا انسان مختار است؟» یکی از این دو پاسخ را دارد: «انسان مختار است» و «انسان مختار نیست» آیا این پاسخ ها گزاره های تجربی اند؟ نه. زیرا که هیچ کدام را نمی توان از راه مشاهده یا آزمایش اثبات یا ابطال کرد. آیا هیچ کدام گزاره ی تحلیلی هم نیستند؟ نه. زیرا که نقیض هیچ کدام شان متناقض با خود نیست. یعنی مفهوم «اختیار» در دل مفهوم «انسان» نیست. چون این گزاره های تجربی و تحلیلی نیست، معنی دار نیست و بنابراین کل «مساله» بی معنا است. استدلالی که می گوید رده ای از گزاره ها هست که بنا به تعریف اصطلاح هایی که گذشت نه تجربی است و نه تحلیلی، اما با این وصف معنی دار است، استدلالی است که پاسخ ان را در بخش دوم کتاب و مشخصا در قسمت مربوط به ایمانوئل کانت خواهیم آورد. خوب است به بیان این نکته بسنده کنیم که به عقیده ی «آدم عادی» که پیش از این اشاره ای به او داشتیم، ظاهرا فیلسوفان باید توانایی یافتن معنا در مبرم ترین پرسش های زندگی را داشته باشند، و اگر نتوانند معنایی برای این پرسش ها پیدا کنند، ایراد بزرگی متوجه فلسفه خواهد بود. حتی برای بشریت هم عیب بزرگی خواهد بود، چرا که فلسفه جلوه گاه تفکر انسان و حداکثر توانایی ممکن فکر او است. ظاهرا ما از نیستی پا به ...

نویسنده: رجینالد جان هالینگ دیل مترجم: عبدالحسین آذرنگ انتشارات: ققنوس