کتاب فیزیک مکانیک - مرتضی نوری

کتاب فیزیک مکانیک (برای رشته های زیست شناسی و تربیت بدنی) اثر مرتضی نوری، ق اسم اسکویی، مهدی صادقی، بی تا آزاد بخت توسط انتشارات امیدانقلاب به چاپ رسیده است.

این کتاب برای دانشجویان رشته های زیست شناسی و تربیت بدنی نوشته شده و هر فصل آن دارای دو قسمت تحت عناوین "خلاصه درس" و "مسائل" می باشد. مؤلفین در قسمت اول هر فصل بعد از ارائه ی خلاصه ای از آن درس، به بیان نکات و مثال های مربوطه می پردازند. در این بخش، پس از بیان هر رابطه یا نکته، مثال مربوط به آن آورده شده که به یادگیری مطلب کمک زیادی می کند. از این رو به خواننده توصیه می شود قبل از این که سراغ حل مسائل قسمت دوم برود، ابتدا خلاصه ی درس را با دقت کافی مطالعه نماید. قسمت دوم هر فصل شامل مسائل و حل آن ها است. برای حل مسائل، سعی شده که به صورت موضوعی از روش ثابتی استفاده شود. به عبارت دیگر از روش الگوی حل مسأله استفاده شده تا خواننده بتواند مسائل مشابه را با همین روش حل کند. در حل مسائل از مفاهیم ساده ی فیزیک، شکل ها، نمودارها و روابط ریاضیِ ساده همراه با راه حل کامل استفاده گردیده تا کمک زیادی به درک حل مسائل نماید. کتاب حاضر نه به عنوان حل المسائل بلکه به عنوان یک اثر کمک آموزشی برای دانشجویان بسیار مناسب و کاربردی می باشد.

کتاب "فیزیک مکانیک" مشتمل بر سیزده فصل می باشد: 1- مقدمات 2- بردارها 3- حرکت یک بعدی 4- لختی و حرکت دو بعدی 5- دینامیک ذره 1 6- دینامیک ذره 2 7- کار و انرژی 8- پایستگی انرژی 9- تکانه ی خطی 10- دستگاه ذرات 11- دوران جسم صلب حول محور ثابت 12- تکانه زاویه ای و تعادل جسم صلب 13- گرانش

برشی از متن کتاب

فصل 2: بردارها انواع کمیت های فیزیکی: الف) کمیت اسکالر، کمیتی است که فقط دارای اندازه (همراه با واحد مربوطه) است. مثل طول، مسافت، جرم، زمان، کار، انرژی، توان، بار الکتریکی، شدت جریان، پتانسیل الکتریکی، ظرفیت خازن، مقامت الکتریکی، نیروی محرکه، شار الکتریکی و .. ب) کمیت برداری، علاوه بر اندازه دارای جهت نیز است. مثل جا به جایی، سرعت، شتاب، نیرو، وزن، تکانه ی خطی، تکانه ی زاویه ای، گشتاور، میدان الکتریکی، میدان مغناطیسی و ... جمع و تفریق کمیت های اسکالر مطابق جمع و تفریق اعداد معمولی است. فقط باید دقت شود که واحدهای آن ها یکسان باشد. جمع و تفریق کمیت های برداری مطابق جمع و تفریق اعداد معمولی نیست زیرا جهت نیز دارند و برای جمع و تفریق آن ها از روش های مخصوص استفاده می شود. یکی از روش های جمع برداری روش مثلثی است که به صورت زیر انجام می شود: یکی از بردار ها را به دلخواه رسم می کنیم. بردار دوم را از انتهای بردار اول رسم می کنیم. به همین ترتیب بردار سوم را از انتهای بردار دوم رسم کرده و ادامه می‌ دهیم. ابتدای بردار اول را به انتهای بردار آخر وصل می کنیم. بردار حاصل بردار حاصل جمع یا بردار برآیند است. فصل 3: حرکت یک بعدی مکانیک: علم حرکت اجسام است. سینماتیک: علم بررسی حرکت اجسام بدون توجه به علل حرکت اجسام است. جا به جایی: برداری است که ابتدا و انتهای مسیر را به هم وصل می کند. جا به جایی فقط به نقاط ابتدایی و انتهایی بستگی دارد و مستقل از مسیر حرکت است که به صورت  تعریف می شود. جا به جایی، کمیتی برداری و واحدش متر است. نکته: در حالت کلی جا به جایی و مسافت طی شده بین دو نقطه با هم برابر نیستند.   فصل 4: لختی و حرکت دو بعدی حرکت دایره ای یکنواخت: حرکتی روی مسیر دایره ای است که اندازه ی سرعت تغییر نمی کند ولی جهت سرعت در هر لحظه تغییر می کند که این تغییر جهت سرعت باعث ایجاد شتابی در راستای شعاع و به طرف مرکز می شود که به شتاب جانب مرکز معروف است. فصل 5: دینامیک ذره 1 دینامیک: بررسی حرکت اجسام با توجه به علل حرکت اجسام است. قانون اول نیوتون: (قانون لختی) اگر به جسمی نیرو وارد نشود یا برآیند نیروهای وارد بر آن صفر باشد، اگر در حالت سکون باشد ساکن می ماند و اگر در حال حرکت با سرعت ثابت باشد به حرکت یکنواخت خود در راستای مستقیم ادامه می دهد. قانون دوم نیوتون: اگر به جسمی نیرو وارد شود یا برآیند نیروهای وارد بر آن برابر صفر نباشد جسم در راستای نیرو شتاب می گیرد که این شتاب با نیروی وارده نسبت مستقیم و با جرم جسم نسبت عکس دارد. قانون سوم نیوتون: برای هر عملی عکس العملی است مساوی با آن و در خلاف جهت آن. نیروی وزن: مقدار نیروی جاذبه ای که از طرف زمین به جسم وارد می شود: نکته: جهت نیروی وزن همواره در امتداد قائم به طرف پایین است. به عبارتی همیشه به طرف پایین و عمود بر لبه ی پایین صفحه است. نیروی عمودی سطح: نیرویی است که از طرف سطح به اجسام روی ان وارد می شود. نکته: جهت نیروی عمودی سطح همواره عمود بر سطح به طرف خارج جسم است. نکته: زاویه ی سطح شیب دار زاویه ی بین  است.

فهرست

فصل 1: مقدمات فصل 2: بردارها فصل 3: حرکت یک بعدی فصل 4: لختی و حرکت دو بعدی فصل 5: دینامیک ذره 1 فصل 6: دینامیک ذره 2 فصل 7: کار و انرژی فصل 8:  پایستگی انرژی فصل 9: تکانه ی خطی فصل 10: دستگاه ذرات فصل 11: دوران جسم صلب حول محور ثابت فصل 12: تکانه زاویه ای و تعادل جسم صلب فصل 13: گرانش

(برای رشته های زیست شناسی و تربیت بدنی) (ویراست اول) مولف: مرتضی نوری - قاسم آسکویی - مهدی صادقی - بی تا آزاد بخت انتشارات: امیدانقلاب