کتاب شیمی آلی 2 - موریسون

کتاب شیمی آلی 2 به تالیف تورنتون موریسون و نیلسون بوید، با ترجمه ی دکتر علی سیدی اصفهانی، دکتر عیسی یاوری و دکتر احمد میرشکرایی در انتشارات علوم دانشگاهی به چاپ رسیده است.

این کتاب برای دانشجویان و کسانی که علاقه مندند در زمینه ی شیمی آلی اطلاعات نسبتاً گسترده و جدیدی را کسب کنند، به رشته ی تحریر درآمده است. ترجمه ی این اثر گرانقدر، در سه جلد تنظیم گردیده است و مطالب هر جلد تقریباً با سرفصل های مصوب کمیته علوم پایه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای درس های شیمی آلی 1، 2 و 3 مطابقت دارد. بخش نخست از کتاب اصلی شامل فصل های 1 تا 25، دربرگیرنده ی "مفاهیم اساسی" شیمی آلی است که ترجمه ی آن ها در جلد های اول و دوم مطرح گردیده است. یازده فصل باقیمانده شامل "مباحث ویژه" و "مولکول های زیستی" مباحث جلد سوم را تشکیل می دهند. این کتاب که جلد دوم از مجموعه ی شیمی آلی است مشتمل بر سیزده فصل (فصل های 13 تا 25) می باشد: 13- ترکیبهای آلیفاتیک حلقوی 14- خصلت آروماتیکی بنزن 15- جانشینی الکتروندوستی آروماتیکی 16- ترکیب های آروماتیک – آلیفاتیک آرن ها و مشتق های آن ها 17- طیف بینی و ساختار 18- آلدهیدها و کتون ها (افزایش هسته دوستی) 19- کربوسیلیک اکسیدها 20- مشتق های عاملی کربوکسیلیک اسیدها (جانشینی هسته دوستی آسیل) 21- کربانیونها I تراکم های آلدولی و کلیزن 22- آمین ها I تهیه و خواص فیزیکی 23- آمین ها II واکنش ها 24- فنولها 25- کربانیون ها II سنتز استر مالونیک و استر استواستیک

فصل سیزدهم به مباحثی هم چون ترکیب های زنجیری باز و حلقوی، تصویر اوربیتالی کشش زاویه ای، شیمی فضایی حذف از ترکیب های آلیسیکلی، واکنش اپوکسیدها و ... می پردازد. فصل چهاردهم خصلت آروماتیکی بنزن، ساختار رزونانسی در بنزن، مکانیسم سلفوندار شدن و آلکیل دار شدن و ... را شرح می دهد. فصل پانزدهم حلقه ی آروماتیک به عنوان یک استخلاف، پایدار شدن رادیکال بنزیل، تجزیه و شناسایی آلکن ها و ... را توضیح می دهد. فصل شانزدهم به بیان واکنش های آلکیل بنزن ها، منابع صنعتی آلکیل بنزن ها، هالوژن دار شدن آلکیل بنزن ها و ... می پردازد. فصل هفدهم طیف زیر قرمز، طیف های NMR  و CMR الکیل هالیدها، هم ارزی پروتون ها و ... را توصیف می کند. فصل هجدهم مخاطب را با مطالبی نظیر سنتز با استفاده از الکل ها، واکنش کانیزارو، تحلیل طیف بینی آلدهیدها و کتون ها و ... آشنا می کند. فصل نوزدهم یونش کربولسیلیک اسیدها – ثابت اسیدی، هالوژن دار کردن اسیدهای آلیفاتیک – اسیدهای استخلاف شده و ... را توضیح می دهد. فصل بیستم مباحثی مانند جانشینی هسته دوستی آسیل – نقش گروه کربونیل، واکنش استرها، تحلیل طیف بینی مشتق های کربوکسیلیک اسیدی و ... را شرح می دهد. فصل بیست و یکم تراکم آلدولی، واکنش فیتیگ، تراکم کلیزن تقاطعی و ... را توضیح می دهد. فصل بیست و دوم نمک آمین ها، شیمی فضایی نیتروژن، آمونولیز هالیدها، تجزیه ی هوفمن آمیدها و ... را مورد بحث و بررسی قرار می دهد. فصل بیست و سوم به شرح مباحث جانشینی در حلقه ی آمنیهای آروماتیک، نمک های دیازونیوم، واکنش های آمین ها با نیترواسید و ... می پردازد. فصل بیست و چهارم مطالبی هم چون خصلت اسیدی فنول ها، واکنش کولبه – سنتز اسیدهای فنولی، واکنش های آریل استرها و ... را توصیف می کند. فصل بیست و پنجم به شرح سنتزآلی بور اسیدها و کتون ها، آلکیل دار شدن ترکیب های کربونیل دار از طریق انامین ها، کربانیون ها در سنتزآلی و ... می پردازد.

 

برشی از متن کتاب

13 ترکیبهای آلیفاتیک حلقوی 13- 1 ترکیبهای زنجیری باز و حلقوی در ترکیبهایی که تا اینجا بررسی کردیم، اتمهای کربن به گونه ای به یکدیگر متصل شده اند که زنجیر تشکیل می دهند؛ این ترکیب ها را ترکیب های زنجیری باز می نامند. ولی در بسیاری از ترکیب ها، اتمهای کربن به گونه ای آرایش گرفته اند که حلقه تشکیل می دهند؛ این ترکیب ها را، ترکیب های حلقوی می نامند. در این فصل به بررسی ترکیبهای آلیسیکلی (ترکیبهای آلیفاتیک حلقوی) خواهیم پرداخت. با بیشتر شیمی آنها از پیش آشناییم، زیرا اساساً همان شیمی همانندهای زنجیری باز آنهاست. برای مثال، سیکلو آلکان، یک آلکان است و بطور کلی، مانند یک آلکان عمل می کند. ولی ماهیت حلقوی بعضی از این ترکیب ها خواص بسیار ویژه ای به آنها می بخشد. با تکیه بر این خواص بوده است که آنالیز صورتبندی (آنالیز کنفورماسیونی) به معنی حقیقی خود آغاز گشته و با تکیه بر همین خواص است که ما نیز، بنوبۀ خود، می توانیم اهمیت عملی این شاخه از شیمی فضایی را ارزیابی کنیم. حلقوی بودن یا چند حلقه ای بودن برای شکلی که یک مولکول می تواند اختیار کند، یا برای موضعی که مولکولهای حلال می توانند گرد آن جمع شوند، محدودیتهایی به وجود می آورد؛ ممانعتهای فضایی ممکن است افزوده شوند. یا کاهش یابند؛ حمله یک واکنشگر ممکن است درست بر روی یک جهت محدود شود. اندازه حلقه ممکن است موجب واکنش پذیری غیر عادی شود. و بیشتر این فصل به ترکیب های هوموسیکلی، یعنی ترکیب هایی که در آنها حلقه ها فقط از اتمهای کربن تشکیل شده اند، اختصاص داده می شود. بعد، بطور مختصر، به چند ترکیب هتروسیکلی، یعنی ترکیبهایی که در آنها حلقه ها شامل بیش از یک نوع اتم می باشند، خواهیم پرداخت. در سرتاسر این فصل توجه خود را بیشتر بر خواص ویژه ترکیبهای حلقوی متمرکز خواهیم کرد. ...

فهرست

13- ترکیبهای آلیفاتیک حلقوی 14- خصلت آروماتیکی بنزن 15- جانشینی الکتروندوستی آروماتیکی 16- ترکیب های آروماتیک – آلیفاتیک آرن ها و مشتق های آن ها 17- طیف بینی و ساختار 18- آلدهیدها و کتون ها (افزایش هسته دوستی) 19- کربوسیلیک اکسیدها 20- مشتق های عاملی کربوکسیلیک اسیدها (جانشینی هسته دوستی آسیل) 21- کربانیونها I تراکم های آلدولی و کلیزن 22- آمین ها I تهیه و خواص فیزیکی 23- آمین ها II واکنش ها 24- فنولها 25- کربانیون ها II سنتز استر مالونیک و استر استواستیک

(ویرایش ششم) تألیف: تورنتون موریسون - نیلسون بوید ترجمه: دکتر علی سیدی اصفهانی - دکتر عیسی یاوری - دکتر احمد میرشکرایی انتشارات: علوم دانشگاهی