کتاب دانشنامه مصور نجوم

درباره کتاب دانشنامه مصور نجوم

در کتاب دانشنامه مصور نجوم، نوجوانان با بخشی از علم نجوم آشنا می‌شوند. هزاران سال پیش یونانیان باستان، مطالعه بر روی ستارگان را آغاز کردند و هنوز پس از گذشت قرن‌ها نام ستارگان از اصطلاحات یونانیان باقی مانده است.

در آن دوران علم نجوم با باور طالع‌بینی رشد یافت، در طالع بینی یونانی باور بر این بود که هر ستاره و سیاره‌ای دارای شخصیت و قدرت یکی از خدایان است، در قرون وسطی علم نجوم به وسیله‌ی مسلمانان رشد کرد و منجمان بزرگی مانند الصوفی فهرست‌های منجمان یونانی را گسترش دادند.

آسمانی که ما اکنون می‌توانیم آن را مشاهده کنیم با آسمان هزاران سال پیش هیچ تفاوتی ندارد، اما امروزه زندگی در شهرهای پر نور دید آسمان شب و پر از ستاره را از انسان‌ها گرفته است و این اثر می‌تواند برای معرفی بخشی از فضا و نجوم برای نوجوانان میسر واقع شود.

در این کتاب مطالبی درباره‌ی کاربردهای نجوم، انقلاب کوپرنیک، قوانین نور، رصد خانه ها، تلسکوپ ها، سفر به فضا، خورشید، ماه، سیارات منظومه ی شمسی و ویژگی هایشان، تولد و مرگ ستارگان، کهکشان راه شیری، کیهان شناسی و اختر شناسی پیشرفته مطالبی جذاب و خواندنی وجود داشته و در بخش های مختلف کتاب از تصاویر رنگی و زیبا به جهت شرح بیشتر مطالب کتاب استفاده شده است.

بخشی از کتاب دانشنامه مصور نجوم

ماه

ماه تنها قمر کره ی زمین است و در فاصله ی 384 هزار کیلومتری زمین قرار دارد. پس از خورشید، ماه درخشان ترین جرم آسمان ماست - دو هزار برابر درخشان تر از زهره. ما می توانیم حتی بدون تلسکوپ مناطق وسیعی از سطح ماه را که تایک تر از بخش های دیگر است ببینیم.

رصدگران اولیه تصور می کردند این مناطق دریاهای سطح ماه هستند و آن ها را نام گذاری کرده بودند. مثل «دریای آسایش». امروزه می دانیم که سطح ماه نه آب دارد و نه جو. این به اصطلاح دریاهای سطح ماه نیز جلگه های مملو از صخره های آتشفشانی هستند. جایی که گدازه های مذاب آتشفشانی به درون حفره هایی جاری شده اند که بر اثر اصاب سیارک ها به وجود آمده اند و سپس در آن جا سرد و سخت شده اند. فعالیت آتشفشان های سطح ماه حدود 3 میلیارد سال پیش متوقف شده است.

نخستین نقشه ماه

یک روی ماه همیشه رو به زمین است. چون مار ماه دایره ای نیست و با سرعت های متفاوتی طی مسیر می کند. ما می توانیم بیش از نیمی از ماه را ببینم.

این پدیده «لیبراسیون» (رخگرد) نام داردو سبب می شود حدود 59 درصد از سطح ماه از روی زمین معلوم شود. در 1647، یوهانس هولیوس (87-1611) یک اطلس ماه منتشر کرد با نام «زلنوگرافیا» (ماه شناسی) که رخگردهای ماه را نشان می داد.

کوپرنیک

دهانه های آتشفشانی ماه عمدتا بین سه و نیم تا چهار و نیم میلیارد سال پیش بر اثربرخورد بی شمار سیارک و ستاره ی دنباله دار تشکیل شدند. همه ی این دهانه های آتشفشانی را به نام منجمان یا فیلسوفان مشهور نام گذاری کرده اند. چون ماه جو دارد، فرسایش سطح آن نیز ناچیز است.

ماه گرفتگی

وقتی زمین بین خورشید و قرص کامل ماه قرار می گیرد، سایه ی زمین روی سطح ماه می افتد و «ماه گرفتگی» (خسوف) رخ می دهد. این رویدا سبب می شود ماه طی این پدیده در آسمان تیره و مبهم دیده شود.

جدول جذر و مد

کشش جاذبه ی ماه و - تا حد بسیار ناچیزی - کشش جاذبه خورشید سبب می شود سطح آب دریاهای روی زمین بالا و پایین بروند. این اثر «جذر و مد» نام دارد.

وقتی خورشید، ماه و زمین در هنگام قرص کامل یا ماه نو همتراز می شوند، نیروی کشش در بیشترین حالت است و سبب بروز جذر و مدهای شدیدی می شود که «جذر و مد کامل» نام دارد. وقتی خورشید و ماه با هم زاویه ی قائمه می سازند، نیروی کشش کمتری خلق می شود که «جذر و مد خفیف» نام دارد.

اهله ی ماه

«اهله ی ماه» به حالت های مختلف دیده شدن بخش روشن ماه از روی زمین گفته می شود. علت شکل گیری اهله ی ماه این است که وقتی ماه به دور خورشید می چرخد، زاویه ی میان ماه و خورشید به طور پیوسته دچار تغییر می شود.

وقتی ماه در یک سمت زمین و خورشید در طرف دیگر آن قرار دارد، خورشید مستقیما بر روی سطوح ماه می تابد و سبب خلق «ماه کامل» (بدر) می شود. وقتی سطح نورگیر ماه بیشتر می شد، ماه به تدریج کامل تر می شود. وقتی سطح نورگیر ماه کمتر می شود، ماه از حالت بدر به تدریج به هلال نازکی تبدیل می شود.

سطح ماه

ویژگی های مناطق دوردست ماه تا اواخر دهه ی 1950، همچنان پوشیده و پر رمز و راز بود. یکی از اهداف اصلی اکتشاف ماه، نمونه برداری و ارسال سنگ های سطح ماه به منظور مطالعه و کشف خاستگاه ای آن بود . موارد تشکیل دهنده ی ماه مشابه مواد سازنده ی زمین هستند، اما با آن ها همسان نیستند.

سطح ماه آهن کمتری دارد و عمده ترین مواد معدنی آن، همانند زمین، سیلیکات ها هستند. البته ترکیبات سیلیکات های ماه اندکی با ترکیبات زمین فرق دارد. این اکتشاف ها بر معروف ترین فرضیه ی مرتبط با خاستگاه ماه صحه گذاشت که بر اساس آن، حدود چهارونیم میلیارد سال پیش سیاره کوچکی به اندازه مریخ به زمین برخورد می کند. خرده سنگ هایی از هر دو جدا می شود و سیاره ی ماه را شکل می دهد.

قیمت و خرید کتاب دانشنامه مصور نجوم

در سایت کتابانه امکان مشاهده و خرید اینترنتی کتاب دانشنامه مصور نجوم از انتشارات سایان و سایر کتاب های علمی نوجوان برای علاقه مندان فراهم است.

فهرست

• مطالعه ی آسمان

• اختر شناسی در عصر باستان

• نظو کائنات

• کره ی آسمان

• کاربردهای اخترشناسی

• طالع بینی

• انقلاب کوپرنیکی

• غول های فکری

• قوانین نور

• تلسکوپ نوری

• رصد خانه ها

• اختر شناسان

• طیف سنجی

• تلسکوپ رادیدیی

• سفر به فضا

• منظومه ی شمسی

• خورشید

• ماه

• زمین

• عطترد

• زهره

• مریخ

• مشتری

• زحل

• اورانوس

• نپتون و فراسوی آن

• مسافران فضا

• تولد و مرگ ستاره ها

• کهکشان راه شیری و فراسوی آن

• دانستنی های جذاب

• اخترشناسی پیشگام

• بیشتر بدانید

• واژه نامه

• نویسنده: کریستن لیپنکات
• مترجم: داریوش دل آرا
• انتشارات: سایان