کتاب جهان گالیله و نیوتن - ویلیام بیکسبی

کتاب جهان گالیله و نیوتون نوشته ی ویلیام بیکسبی با ترجمه ی بهرام معلمی توسط انتشارات علمی و فرهنگی به چاپ رسیده است.

در میان چهره های بارز علم جهان، که سیر تفکر بشر را بیش از هر شخصیت دیگری دگرگون کرده اند و زمینه های اختراعات و اکتشافات امروزین را فراهم آورده اند، می توان از گالیله و نیوتن نام برد که، با کشف قانون های اصلی حاکم بر جهان، پایه های علمی اخترشناسی و فیزیک را بنیاد نهاده اند و علم و بشریت را جاودانه مدیون خود ساخته اند.

هنگام تولد گالیله، ایتالیا داشت از آخرین پرتوهای آفتاب دوران نوزایی (رنسانس) لذت می برد و پیکر خود را گرم می کرد، زیرا این همان عصری بود که شوق آموختن انواع دانش ها و هنرها را زنده کرده بود. گویی گالیله در سپیده دمِ چنان عصری قدم به هستی نهاده بود تا اندیشه را در جهتی تازه، به سوی علم هدایت کند. آنگاه در همان سالِ درگشدت گالیله (1642)، نیوتن در انگلستان پا به جهان نهاد. وی با نبوغ خود عصر جدیدی را بازگشود که دستاوردهای علمی و مکانیکی آن در تصویرهای همین کتاب به نمایش درآمده است. رابطه ی بین این دو شخصیتِ بسیار متفاوت، مانند رابطه ی دو مرحله ی مکمل موشک است. گالیله، «مجادله گری» اهل احتجاج و استدلال بود که ادعا می کرد عالم را باید از طریق تلسکوپ بررسی کرد و نه در لا به لای اوراق کتاب های فلسفه، و بدینسان نخستین خیز را برداشت. و، نیوتن ریاضیدان رازداری بود که یادداشت هایش را می کاوید تا بُرهانی گمشده را برای توضیح نیروی گرانش عمومی بیابد و سرانجام زمین را در مدار خود به گرد خورشید قرار داد. جهانی که آنان توصیف کرده اند مانند ساعت کار می کند و باید آن را به دقت بررسی و آزمایش کرد تا بتوان به اسرار آن پی برد. از این رو دانشمندان معاصر به ایشان بیش از دیگر مردان بزرگ تاریخ مدیون اند.

فهرست

توضیح ناشر دیباچه

• مجادله گر
• اجسام متحرک
• نگرش جدید
• جرم گالیله
• نیوتن در کمبریج
• سیبی فرو می افتد
• کتاب اصول
• فراسوی سیارات

فهرست اعلام             

برشی از متن کتاب

مجادله گر درون کلیسای جامع پیزا، ایتالیا، در بامداد یکی از یکشنبه های سال 1581، جماعت زانو بر زمین به نیایش مشغول بودند. کلمات آنها که زیرلبی و نجواگونه ادا می شد، تنها اصواتی بود که در آن تالار مرتفع و آراسته به زینتهای فراوان شنیده می شد. فضای تالار تاریک بود، چرا که از سرزدن خورشید اندک زمانی بیش نمی گذشت؛ فقط اندکی روشنایی روز از پنجره های باریک می گذشت و بر سرهای خمیدۂ نمازگزاران می تابید. راهبی این سو و آن سو می رفت و در سکوت شمعها را می افروخت. با تماس هر فتیله با شعله مشعل وی، شعله دیگری سر می کشید و نقشهایی لرزان بر دیوارهای تاریک می افتاد. راهب، وقتی به جار بزرگی که از سقف قاببند آویخته بود نزدیک شد، دست دراز کرد و آن را با دیرک بلندی به سوی خود کشید. همین که چراغ را افروخت، آن را رها کرد، و جار حرکت نوسانی آزادانه ای را به جلو و عقب آغاز کرد، که تابندگی آن بر کف سنگفرش مانند آفتابی زودگذر دامن می کشید. مرد جوانی با موهای سرخ رنگ و چشمان آبی، در حالیکه متوجه نور متحرک شده بود، سربلند کرد و نگاهی به چراغ انداخت. او ابتدا به حرکات چراغ با بی اعتنایی می نگریست، اما ناگهان با هیجانی فزاینده به آن خیره شد؛ در حالیکه دامنه نوسان جار به تدریج کاهش می یافت، رشتۀ افکار او دوردستها را می پیمود. وی بزودی مسحور و مبهوت حرکت جار شد، و حالا دیگر به دعاخوانی کشیش، گردش بُخوردان، یا طنین ناقوس برنجی، توجهی نداشت. همچنان که نگاه خیره اش را به حرکت جار دوخته بود، هزاران پرسش به ذهنش هجوم آورده بودند. ...

نویسنده: ویلیام بیکسبی مترجم: بهرام معلمی انتشارات: علمی و فرهنگی