کتاب اسطوره های مصری - جرج هارت

کتاب اسطوره های مصری نوشته ی جرج هارت با ترجمه ی عباس مخبر توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.

سرزمین مصر، سرشار از اسطوره و داستان های اساطیری است که یا توسط نویسندگان باستانی، در قالب آثار نگارشی، به رشته ی تحریر درآمده، با استفاده از جملاتی صریح و روشن، مطالب مهم و قابل توجهی را در اختیار افراد قرار می دهند و یا به صورت نقاشی های زیبا بر روی دیواره ها و بناهای قدیمی حک شده اند و آثاری ماندگار و قابل توجه برای نسل آینده خود به شمار می آیند؛ مجموعه ی این نقش ها و تالیفات، مباحث مفصلی را در باب شیوه ی نگرش مردم دوره ی مربوط به خود، و چگونگی تفکرات و برداشت های آن ها نسبت به نحوه ی آفرینش جهان و خالق آن، حیات مجدد انسان در دنیای پس از مرگ و ادامه ی روند زندگی در جهان آخرت، افسانه و اساطیر باستانی مصر و ... ارائه می دهد؛ در همین راستا، نویسنده به نگارش کتاب حاضر پرداخته است و در طی کتاب، با ارائه ی تصاویر انواع نقش ها و حکاکی های به جای مانده از گذشتگان، و بیان توضیحاتی گیرا درباره ی آن ها، مطالب مفیدی را در زمینه ی اسطوره های این سرزمین و هم چنین نتایج تحلیل ها و تفاسیر خویش در اختیار مخاطب قرار داده، ضمن آشنایی خواننده با شخصیت های برجسته و مهم تاریخی مصر، او را با ادبیات باستانی و افسانه ها و داستان های رایج میان مصریان نیز آشنا می سازد.

فهرست

مقدمه افسانه های آفرینش اسطوره ی پادشاهی ایزیس «جادوگر بزرگ» اسطوره ی فاجعه سفر خدای خورشید به جهان زیرین از تاریخ به افسانه حکایت های تخیلی پیشنهادهایی برای مطالعه ی بیش تر نمایه

برشی از متن کتاب

افسانه های آفرینش مصریان همواره به این موضوع علاقه مند بودند که جهان به وسیله ی چه کسی و چگونه آفریده شده است. بر اساس سنت های سه شهر باستانی هلیوپلیس، هرموپلیس و ممفیس، سه نوع کیهان آفرینی تدوین شده بود. منابع اصلی در آغاز این کتاب لازم است، اسنادی را که برای درک ما از دیدگاه مصریان باستان درباره ی کیهان اهمیت دارند، عمیقا مورد توجه قرار دهیم. 4300 سال قبل، ستون هایی از علائم هیروگلیف بر دیواره ی دهلیزها و تابوت های تالار هرم شاه ونیس (حدود 2350 سال ق م) در ساکارا، گورستان پایتخت سلطنتی ممفیس کنده شد، با این هدف که جایی برای جهان آخرت پادشاه در جوار خدای خورشید تامین گردد. فرمانروایان بعدی دوران پادشاهی کهن (حدود 2152 – 2649 ق م) این سنت را ادامه دادند. مجموعه ی این اوراد و اندیشه ها که به متون هرمی معروف اند، این فرصت را در اختیار ما می گذارند که صور خیالی پیچیده ای را که حول و حوش خدایان مصری شکل گرفته است ارزیابی کنیم. به علاوه، این نوشته ها نخستین اثر مذهبی مدون در جهان اند. در دومین دوران مهم تمدن مصر که دوران پادشاهی میانه (1783 – 2040 ق م) نامیده می شود شاهد آن هستیم که امتیازات ویژه ی سلطنت در تعیین منزلت خود در زندگی پس از مرگ از طریق نوشته های جادویی، به وسیله ی فرمانروایان ایالتی و مقامات درباری غصب می شود. تابوت های آن ها به صندوقچه های ماوراء الطبیعی تبدیل شد که با طرح های مربوط به کفن و دفن، خطاب به آنوبیس و اوزیریس تعویذهایی به نام «چشمان هوروس»، کالاهای زینتی، جیره ی غذایی، صدها ورد مکتوب، و نقشه های جهان زیرین تزئین و همراهی می شد، و همه ی این ها به منظور خنثی کردن نیروهای آشوب و تقویت روحیه ی صاحب آن و امید در آمدن به حلقه ی همراهان خدای خورشید طراحی شده بود. در میان این متون هرمی و تابوتی می توان به نکات مهمی درباره ی اسطوره ی خدای آفریننده ی هلیوپلیس دست یافت، البته مشروط به آن که خشم خود را از بابت بی توجهی ویراستاران مصر باستان به استمرار یک تحلیل منطقی کنترل کنید. یکی دیگر از اسناد بسیار متاخر، متعلق به آغاز سده ی سوم ق م، پاپیروسی است در موزه ی بریتانیا (که یه پاپیروس بر منررایند نیز معروف است) که با استفاده از عبارت پردازی تصویری، تکامل زندگی از خدای آفریننده به بعد را دنبال می کند. (گرچه تاریخ این پاپیروس مربوط به دوران بطلمیوسی است، اما احتمالا از نوشته ای اصلی اخذ شده است که دست کم متعلق به یک هزار سال قبل است.) بر جای ماندن گزارش آفرینش به وسیله ی پتاه، خدای ممفیس را مدیون شاه شاباکا (698 – 712 ق م) هستیم که از پادشاهان سلسله ی توسعه طلب نوبنیان بود، و پایتخت او در نزدیکی جبل بارکال در سودان قرار داشت. وی تجاوز به ممفیس را که پادشاه پیش از او پای (قبلا پیانخی خوانده می شد) آغاز کرده بود، با نیروی اشغالگر دائمی تری ادامه داد. شاباکا ضمن بازدیدی از معبد پتاه با مشاهده ی این مطلب که مقدس ترین طومار پاپیروس معبد که حاوی ...

نویسنده: جرج هارت مترجم: عباس مخبر انتشارات: مرکز