کتاب فرهنگ آوایی فارسی - گیتی دیهیم

کتاب فرهنگ آوایی فارسی، با تألیف گیتی دیهیم در انتشارات فرهنگ معاصر به چاپ رسیده است.

پژوهشی که منجر به تدوین این فرهنگ گونه شده است، ملهم از کتابی است که زبان شناسان معاصر فرانسوی، آندره مارتینه و هانریت والتر، ربع قرن پیش تألیف کرده اند. این دو در سال 1973 فرهنگی به نام فرهنگ تلفظ واقعی زبان فرانسه منتشر کردند که در آن با دوری جستن از شیوه های موجود ضبط تلفظ در فرهنگ ها، دیدگاه جدیدی را در این زمینه ارائه کردند. طبق نظر آن ها یک واژه بر خلاف آنچه قبلاً گمان می شد الزاماً یک تلفظ ندارد و بر حسب افراد مختلف ممکن است چند تلفظ داشته باشد. از این رو وقتی که دسته ای از سخنگویان یک زبان به عنوان کسانی که تلفظ شان مورد پسند است انتخاب شدند، هر نوع تلفظ آن ها پسندیده است و می تواند در فرهنگ ها ثبت شده و مورد تقلید قرار گیرد. این دو زبانشناس، بر خلاف رسم موجود، معتقدند که فرهنگ نویس نباید تلفظ شخصی خود را به عنوان نمونه ارائه کند. "گیتی دیهیم" نیز که سال ها در ذهن با تلفظ های ساختگی ارائه شده در رادیو و تلویزیون در ستیز بود به این فکر افتاد که تجربه ی این زبان شناس را در مورد زبان فارسی نیز به کار بندد و فرهنگی مبتنی بر نظرخواهی برای یافتن تلفظ واژه ها آن طور که در دهان مردم امروز است، و نه آن طور که در کتب قدما آمده است را تدوین نماید.

گفتنی است که در تدوین این فرهنگ گونه، کوشش پژوهشگر بیشتر متمرکز بر آن بوده که تلفظ ها را به بهترین و درست ترین وجه منعکس کند و بدین دلیل، بارها و بارها آن ها را بازبینی کرده است.