کتاب ایوان جان (گزیده آثار پارسی احمد غزالی) 

کتاب ایوان جان (گزیده آثار پارسی احمد غزالی)، با گزینش و توضیح و تصحیح دکتر نصرالله پورجوادی در انتشارات معین به چاپ رسیده است.

این کتاب که از مجموعه کتاب‌های «گنج حکمت» است، در واقع با هدف آشنایی مخاطبان امروزی با مفاهیم بلند انسانی در ادبیات گردآوری شده است که گزیده‌ی آثار احمد غزّالی نیز در همین راستا به چاپ رسیده است. این مجموعه که شامل حکایت‌های گوناگون با موضوعات متنوع است، جنبه‌های متفاوتی از روحیات مخاطب را در برمی‌گیرد، گاه با رویکرد پند و اندرز تلنگری بر روزمرّگی اخلاقیات اوست، گاه با عبارات لطیف و دل‌نشین، روح خسته‌اش را سرزنده کرده و گاه با بیان و زنده کردن مفاهیم بلند، اشک از چشمان او سرازیر می‌کند؛ اما در پس هر رویکردی که دارد؛ تأمل و تفکر را در پی داشته و او را به فکر وامی‌دارد. به دلیل صوفی محوری بودن موضوعات این مجموعه، از قالب حکایت بهره برده‌اند؛ چراکه این قالب در ماندگاری آنچه که مؤلف می‌خواهد در ذهن مخاطب جای گیرد؛ مؤثرتر است. این مجلد از مجموعه، پس از بیان مطالبی در باب معرفی احمد غزّالی که در واقع برادر امام محمد غزّالی از صوفیان بسیار معروف و مشهور قرن پنجم می‌باشد، حکایاتی از کتاب‌های «سوانح» و «داستان مرغان» و البته برخی دیگر از آثار وی را در خود جای داده است. گفتنی است کتاب، به همراه دو عدد لوح فشرده که در آن متون ذکر شده به صورت انتخابی، به صورت دکلمه خوانده شده‌اند؛ عرضه شده و در اختیار مخاطبان قرار گرفته است؛ همراهی موسیقی و صوت دل‌نشین گوینده که البته کاری نسبتاً دشوار و با ظرافت بالایی به شمار می‌آید؛ امکان تأثیرگذاری بیشتر متون را برای شنونده به همراه دارد که از این حیث کاری درخور و شایسته محسوب می‌گردد.

برشی از متن کتاب

آن ملک که گلخن تابی بر وی عاشق شد و وزیر با او گفت. ملک می‌خواست که او را سیاست کند. وزیر گفت: «تو به عدل معروفی. این لایق نبود که سیاست کنی بر کاری که آن در اختیار نیاید.» از اتفاق راه‌گذر ملک بر گلخن آن گدا بود، و او هر روز بر راه نشسته بودی منتظر تا ملک کی برگذرد. و ملک چون آنجا رسیدی کرشمه‌ی معشوقی پیوند کرشمه‌ی معشوقی در پیوسته بود. آن کرشمه‌ی معشوقی را نظاره‌ی نیاز عاشقی دربایست. چون نبود او، برهنه بماند - که محل قبول نیافت. بر ملک تغیری ظاهر گشت. وزیر زیرک بود؛ به فراست آن را دریافت. خدمتی بکرد و گفت که: «ما گفتیم که او را سیاست کردن هیچ معنی ندارد، که از او زیانی نیست؛ اکنون خود بدانستیم که نیاز او درمی‌باید.» جوانمردا! کرشمه‌ی معشوقی در حسن و کرشمه‌ی حسن هم‌چون ملح در دیگ بباید تا کمال ملاحت به کمال حسن پیوندد. جوانمردا چه گویی اگر با ملک گفتندی که او از تو فارغ شد و با دیگری کاری برساخت و عاشق شد؟ ندانم تا هیچ غیرت از درون او سر بر زدی یا نه. هرچه خواهی بکن ای دوست مکن یار دگر کانگهی پس نشود با تو مرا کار به سر عشق رابطه‌ی پیوند است، تعلق به هر دو جانب دارد. اگر نسبت او در سمت عاشق درست شود، پیوند ضرورت بود از هر دو جانب، که او خود مقدمه‌ی یکی‌ای است.

فهرست

مآخذ ما احمد غزّالی و تصوف عاشقانه او سوانح مقدمه عشق و روح در آینه روح درخت عشق، زمین روح سه روی ملامت ملامت در عشق رفتن عشق پیش روی و پس روی عشق تقدم دوستی خدا بر دوستی انسان سفر مرغ ازل مرغ خود و آشیان خود کرشمه حسن و کرشمه معشوقی زیبایی این جهان دیدن حسن عاشق باید معشوق گردد غیرت بر دیده خود عشق بلاست جفا و جنگ معشوق قائم شدن به هستی معشوق فرزند وقت و خداوند وقت تیر عاشق‌کش قران عشق غیرت عاشق نسبت به نام معشوق تشبیه و تنزیه فریاد کشیدن عاشق در ابتدای عاشقی هستی عاریتی گریز معشوق اختیار فراق فراق و وصال مشاهده صورت خیالی در عالم‌های درون معشوق را در خواب دیدن ریای عاشق عهد الست فداکاری عاشق مردم‌خواری عشق آشنایی موقت عاشق و معشوق جلوه معشوق در لوح دل فراست عشق حقیقت وصال نظر معشوق به عاشق صفات معشوق و صفات عاشق بندگی عاشق و مالکی معشوق قوت خوردن عاشق از معشوق جفای معشوق اسرار حروف عشق رنج و راحت در عشق کار دل مشاهده معشوق در نفس غیبت و بی‌هوشی ناتوانی از درک ادراک دهشت عاشق عشق پوشیده است بارگاه‌ها عشق به جمال لذت بردن از معشوق پاکی عشق محبت قدیم و ثمره آن درد ابد بیگانگی عاشق و معشوق از یکدیگر عاشق با معشوق آشنایی ندارد بعد از مستی اشتقاق معشوق و عاشق سود و زیان معشوق از عشق همت عشق راه عاشقی، راه معشوقی تلوین و تمکین عشق تصرف در جمال معشوق در آینه عشق اختیاری نبودن عشق بی‌اعتمادی در راه عشق عشق شناختنی نیست داستان مرغان آثار متفرقه از عینیه از نامه‌ها اشعار

نویسنده

نصرالله پورجوادی، متولد 1322 در تهران، با دارا بودن مدرک دکترای فلسفه، فلسفه‌دان و استاد دانشگاه تهران بوده که البته عضویت در فرهنگستان زبان و ادب فارسی را نیز در کارنامه‌ی خود دارد. او هم‌چنین سردبیر فصل‌نامه‌ی نشر دانش و رئیس مرکز نشر دانشگاهی از ابتدای تأسیس آن در سال 1359 تا سال 1383 بوده است.آثاری از نویسنده:درآمدی به فلسفه‌ی افلوطین ... حسن و عشق در ادبیات عرفانی ... بوی جان و شکوه ... شعر و شرع

(همراه با دو لوح شنیداری) گزینش و توضیح و تصحیح: نصرالله پورجوادی خوانش متن: نصرالله پورجوادی انتشارات: معین