کتاب ارواح شهرزاد - شهریار مندنی پور

کتاب کتاب ارواح شهرزاد (سازه ها، شگردها و فرم های داستان نو) اثر شهریار مندنی پور در انتشارات ققنوس به چاپ رسیده است.

کتاب حاضر در قالب داستان نو، برای مطالعه افراد علاقه مند به این سبک و بخصوص افرادی که در ابتدای کار نویسندگی و نقد داستان قرار دارند، نگاشته شده است. مخاطب با تغییرات زمان فعل روایی، زمان محاوره نثر، جایگذاری لحن و خلق اتمسفر آشنا می شود. کتاب حاضر متشکل از یک مقدمه، چهارده فصل و یک ضمیمه  در انتهای کتاب جهت آشنایی با داستان مدرن و اصطلاحات داستانی نو می باشد. در این کتاب ساختار یک داستان از پیش از نوشتن تا انتهای آن در چهارده فصل شرح داده می شود. محتوای این فصل ها عناصر مختلف تشکیل دهنده داستان را از زاویه دید، نثر، فضا سازی، شخصیت و غیره معرفی کرده و تاریخچه دگرگونی هر یک از این عناصر را توضیح می دهد. نکته حائز اهمیت در این اثر بهره گیری حداکثر منابع خارجی و ایرانی به موازات هم و بکارگیری جزئیاتی است که برای مخاطب ایرانی تازگی دارد. نویسنده با بکارگیری نام شهرزاد در کنار عناصر شکل دهنده داستان، در نام گذاری این ترکیب ها نوآوری می کند. مندنی پور هم چنین تجربیات و نتایج بررسی های خود را ارائه می دهد. از جمله کتاب های آموزشی و رمان که در این مجموعه به کار برده شده، کتاب یهودی سرگردان، هزار و یک شب، جوامع الحکایات و غیره می باشد.

برشی از متن کتاب

هنگام نوشتن و خواندن داستان، ذهن تلاش می کند که تصاویر وقایع اعم از جای– گاه، کردار شخصیت ها، صدای گفتارشان و حتا چهره شان را ببیند. این توانایی بینایی ذهن، بستگی دارد به نوع و جنس روایت داستان: در طیفی که یک سویش روایت نقلی است و دیگر سویش روایت تصویری / سینمایی خالص. اما در هر یک از این انواع روایت یا بیان داستان، گاهی یا همواره، شگردی به کار گرفته می شود که آن را نام «روایت ریزبین» یا جزء نگر گذاشته ام. این شگرد بر حسب نوع روایت، فلسفه، معنا، محدودیت یا آزادی عمل می یابد. در متون قدیمی که روایت نقلی دارند، و نویسنده کم تر بر چیزی درنگ می کند، می توانیم گاه آن را بیابیم، تا متن هایی که روایت پسامدرنیستی دارند. گاه هم که اصلاً متن فقط و فقط یک روایت ریزبین است و بس. عملکرد این شیوه چنین است که در حین شرح داستان یا اندیشه بر داستان، دوربین روایت که معمولاً با نمای متوسط یا نمای باز کار می کند، بر چیزی (یک شیء، رفتاری، مکانی، صدایی، چهره ای ...) فوکوس و «زوم جلو» می کند. یا به عبارت دیگر، دوربین روایت بر چیزی مکث می کند و نمایی نزدیک (کلوزآپ) از آن می گیرد. دوام زمانیِ این درنگ به خواست و نیت نویسنده و متن تعیین می شود.

فهرست

مقدمه  1- نُه پرسش ابوالهول  2- ارواح شهرزاد (شخصیت)  3- آواز برتلِ برج بابل (نثر)  4- سپیده دمان شهرزاد (زاویه دید)  5- ثانیه های شنی شهرزاد (زمان)  6- پیرنگ روایت (The Plot of Narration)  7- اندوه لبان شهرزاد (لحن)  8- نیلوپَرَک های شهرزاد (تعلیق)  9- مویرگ نیلی قوزک شهرزاد (روایت ریزبین)  10- آنِ داستانی  11- چهار راه های شهر شهرزاد – 1 (واقعیت داستانی)  12- چهار راه های شهر شهرزاد – 2 (تبدیل جهان به کلمه)  13- شهرزاد کشی  14- پیاده گرد خانه پدری  15- ضمیمه: آشنایی با داستان نو.      

(سازه ها، شگردها و فرم های داستان نو) نویسنده: شهریار مندنی پور انتشارات: ققنوس