کتاب The GRAPES of WRATH

درباره‌ی کتاب The GRAPES of WRATH

کتاب خوشه های خشم اثر جان اشتاین بک، در سال 1939 بعد از ماجرای بحران اقتصادی بزرگ آمریکا نوشته شده است.

رمان The GRAPES of WRATH به طور همزمان یک حماسه طبیعی، داستان بردگی، اسارت و بدون شک آمریکایی‌ترین رمان ادبیات کلاسیک آمریکاست. اگرچه داستان به طور کلی حرکت هزاران مرد و زن در مهاجرت از سرزمینشان در سال 1930 را پوشش می‌دهد، اما به طور خاص داستان یک خانواده کشاورز اوکلاهامایی را روایت می‌کند که از مزرعه رعیتی خود که آن را اجاره کرده بودند، بیرون رانده و مجبور می‌شوند به سرزمین موعود، کالیفرنیا، مهاجرت کنند.

خانواده جود، بسیار تنگدست هستند و حتی زمینی برای خود ندارند بلکه روی زمین دیگران کار می کنند. کتاب The grapes of wrath به طور واضح جنبه های سیاسی دارد. در واقع داستان سختی‌ها و ستم‌هایی که مهاجران در طول بحران اقتصادی بزرگ آمریکا با آن دست و پنجه نرم می کنند را به تصویر می کشد. تمام مردمی که مهاجرت می کنند از قشر محروم جامعه هستند‌.

جان اشتاین بک، نویسنده کتاب، طبقات بالای جامعه را افراد خودخواه و کوته بینی توصیف کرده است و آنها را توبیخ و ملامت می کند. چرا که آنها به خاطر افزایش سرمایه ، با سیاست های پولی و گرفتن مالیات فراوان از مردم ستمدیده طبقه محروم، انسانیت را زیر پا گذاشته اند. مردم به دلیل فشارهای زیاد و فقر و گرسنگی، از آن سرزمین مهاجرت می کنند.

در داستان خوشه های خشم، نویسنده، خشم خود را علیه جامعه سرمایه داری که جهان را در یک رکود اقتصادی بزرگ، فرو برده است ابراز می‌کند‌. اما کشاورزانی را که از اوکلاهاما مهاجرت کردند را تبرئه نمی کند. چرا که باور دارد آنها با ترک سرزمینشان، به بدتر شدن بحران اقتصادی، به نوعی کمک کردند. مطالب در فصل های گوناگون رمان، پراکنده هستند و توصیف‌ها و تمثیل‌ها، کاملا با هدف آورده شده‌اند نه صرفا جهت زیبایی نوشته‌.

در برخی موارد این توصیف‌ها، بینش فلسفی نویسنده را در خلال داستان بیان می کنند. برای مثال در قسمتی از رمان داریم، خانواده های زیادی در جاده در حال حرکت به سمت مقصد خود یعنی کالیفرنیا هستند و در اثر رفت و آمد و حرکت، گرد و غبار جاده را فراگرفته است. لاک پشتی در حال تلاش برای رفتن به آن طرف جاده است.

راننده‌ها مسیرشان را منحرف می کنند تا با حیوان برخورد نکنند. یکی از راننده‌ها اما، که شرور و بدذات است مستقیم به سمت لاک پشت حرکت می کند و از قصد می خواهد با او برخورد کند. یا بهتر است بگوییم می خواهد لاک پشت را لِه کند. اما از آنجایی که نیت راننده، نیت پلیدی است او فقط موفق می شود به لاک، لاک پشت ضربه بزند. لاک پشت سرش را داخل می برد انگار که خیلی ترسیده است. ولی در اثر همان ضربه، لاک پشت درست به آن طرف جاده، جایی که قصد رفتنش را داشت، پرتاب می شود. بعد از چند لحظه لاک پشت از لاکش بیرون می آید و به مسیرش ادامه می دهد. در آن هنگام باران شروع به باریدن می کند و تمام گرد و غبار جاده، فرو می نشیند. نویسنده با این توصیف تاثیرگذار، خبر از امید می دهد.

در آغاز داستان، تام جود، که به جرم قتل فردی در دفاع از خود، مدتی در زندان بوده است، آزاد می شود. در راه خانه با جیم، کشیش سابق، ملاقات می کند و با هم راه خانه و مزرعه را در پیش می گیرند. وقتی که به مزرعه می رسند، هیچ کس آنجا نیست‌. حتی زمین های اطراف هم خالی است. از آن همه محصول که کلی برایش زحمت کشیده بودند، چیزی جز گرد و خاک نمانده است‌‌. تام متوجه می شود که خانواده‌اش آن‌ها را فروخته و از آنجا به سمت کالیفرنیا رفته‌اند. در راه، خانواده جود، در منزل یکی از بستگان خود توقف کرده تا تراکتور کهنه و دست دومی که برای سفر خود خریده‌اند را تعمیر کنند.

تام و جیم به خانواده ملحق می شوند و همگی با هم به امید زندگی بهتر در کالیفرنیا، راهی می شوند. واقعا برای یک مشت کارگر بیسواد مزرعه، در کالیفرنیا کاری وجود دارد؟ در راه، خطر مرگ افراد مسن و ضعیف ترها را تهدید می کند. پدربزرگ همان شب اول می‌میرد‌. در جریان این سفر طولانی و مشقت بار، تام جود، همسرش را از دست می دهد، و پسرش نوح، که عقب ماندگی ذهنی دارد، گم می شود و هیچ خبری از او به دست نمی آورند.

دشواری‌ها بسیار است اما آنها امیدشان را از دست نمی دهند. مرده‌ها را دفن می کنند و به مسیرشان ادامه می دهند. اما اوضاع آن طوری که پیش بینی می کردند، پیش نمی رود و رویای آینده پر امیدی که نوید آرامش و امنیت می داد، به سرعت به کابوسی تبدیل می شود.

بخشی از کتاب The GRAPES of WRATH

And the men looked up for a second, and the smolder of pain was in their eyes. We got to get off. A tractor and a superintendent. Like factories.
Where'll we go? the women asked.
We dont know. We dont know.
And the women went quickly back into the houses and so herded the children ahead of them.

They knew that the man so hurt and so perplexed may turn in anger, even on people he loves. They left the men alone to figure and to wonder in the dust. After a time perhaps the tenant man looked about. At the pump put in ten years ago with a goose neck handle and iron flowers on the spout, at the chopping block where a thousand chickens had been killed, at the hand plow lying in the shed, and the patent crib hanging in the rafters over it.
The children crowled about the women in the houses. What we going to do Ma? Where we going to go? The women said, we dont know yet. Go out and play. Bur dont go near your father. He might wale you if you go near him. And the women went on with the work, but all the time they watched the men squatting in the dust. Perplexed and figuring.

کتاب The Grapes of Wrath اثر John Steinbeck توسط انتشارات Penguin Group به چاپ رسیده است.

• متن انگلیسی کتاب خوشه‌های خشم
• نویسنده: John Steinbeck
• انتشارات: Penguin Group