جایگاه کتاب شعر حافظ در تاریخ شعر ایران
شاید بتوان حافظ را برترین غزلسرای ایرانی دانست. او غزلیات عارفانه، عاشقانه و مدحیِ خود را با زیبایی هرچهتمامتر سروده که در جانودل مینشیند. اینکه بتوان عظمت کلام حافظ را لغت کرد و گفت، کاری بسیار دشوار است. آنچه که حافظشناسان از آن بهعنوان قدرت کلام حافظ یاد میکنند، بیان شور و شیدایی بهگونهای حسابشده و خون سردانه است. در ای مطلب اندکی درباره دیوان اشعار و فال حافظ و همنیطور بررسی انواع کتاب های حافظ موجود در بازار چاپ و نشر پرداخته ایم.
فال چیست؟!
«فال» در لغت به معنای پیشبینی و پیشگویی درباره آینده است که اساس و مسند آن، اتفاقاتی است که شخص دیده یا شنیده است. مثلا دیدن شخصی زیبا یا شنیدن صدایی خوش در هنگام صبح، مسبب پیشبینی این مسئله میشود که فرد، احتمالا روز خوبی را با اتفاقات نیکو شروع کرده است و برعکس؛ مثلاً دیدن جسد یک حیوان در خیابان یا شنیدن صدای نزاع دو یا چند نفر، در ابتدای روز، ممکن است خبر از شروع روزی پردردسر باشد. به طور کلی، فالها به دو دسته تقسیم میشوند: فال خوب یا نیکو و فال بد. در باب فال نیک: پیشبینی رخ دادن اتفاقات نیک و فرجام خوش برای کاری را فال نیک گویند. در اشعار حافظ شیرازی نمونههای بسیاری یافت میشوند که وی از مفهوم فال استفاده کرده است؛ مثلا در بیت «مژده دادند که بر ما گذری خواهی کرد/ نیت خیر مگردان که مبارک فالی است»، حافظ از معشوق خود میخواهد از قصدش برای دیدارِ عاشق خود منصرف نگردد، چراکه فال نیکو خبر از آمدن یار داده است. در باب فال بد: به پیغامی از آینده که خبر از بد بودن سرانجام کاری میدهد، فال بد گفته میشود. به بیان دیگر فال بعد، معمولا پیشنهاد خودداری از انجام عملی است که فرد قصد دارد به آن اقدام کند. برای مثال گذشتگان معتقد بودند که اگر قصد انجام کاری را دارید و در هنگام تصمیم گیری، «صدای کلاغ» به گوش شما رسید، بهتر است از انجام آن منصرف شوید؛ چراکه صدای کلاغ را باید به فال بد گرفت و آن را هشداری برای سرانجام ناخوش آن عمل دانست!
فال حافظ و میزان صحت اشعار وی
همانطور که میدانید، حافظ به «لسانالغیب» شهره است. این لقب موجب شد تا ایرانیان و فارسیزبانان از زمانهای بسیار قدیم تا کنون از دیوان وی برای گرفتن فال و اتصال به عالم غیب بهره ببرند. به عنوان مثال، «آزاد بلگرامی» درباره شعر حافظ چنین میگوید: «حافظ را لسانالغیب لقب دادند؛ چراکه فالِ دیوانش خبر از غیب میدهد». هر چند نمیتوان افرادی را که منکر صحت چنین مسائلی درباره شعر حافظ هستند، نادیده گرفت. یکی از این افراد «نجیب کاشانی» است که این مسئله را در شعری چنین بیان میکند: «نجیب از وعدههای فال حافظ گشت سرگردان/ برات لم یصل آواره میسازد محصل را» یا بیتی از یک شاعر ناشناس به شکل زیر: «هر زمان فالی گرفتم غم مخور آمد ولی/ این امید واهی حافظ مرا دیوانه کرد!» اما با وجود اینها، باز به عقیده عده کثیری از مردم، حافظ در پیشبینی حوادث و یا اشاره به نتیجه خوب و بد عمل، تواناست. «جهانگیر گورکانی» در کتاب جهانگیرنامه به تفالهای خود به حافظ اشاره میکند و بیان میدارد که حافظ در بسیاری از موارد در پیشبینیهای خود درست عمل کرده و در اکثر موارد نتیجه، درست همانی بوده که اشعار حافظ بر آن مژده داده بودند. خود حافظ نیز در اشعارش به فال زدن بر شعر و دیگر کتابها اشاره دارد. به گفته محققان، برخی از ابیات حافظ نشان از آن دارند که وی از استخاره گرفتن با قرآن نیز، به معنای فال زدن بهره برده است. بیت زیر گواهی بر این مطلب است: «مگر وقت وفا پروردن آمد/ که فالم لا تذرنی فرداً آمد»
فال حافظ و تاثیرات آن بر وقایع تاریخی
بدون شک اشارات حافظ به فال زدن به اشعارش، در اعتقاد مردم در دورانهای مختلف تاریخی بیتاثیر نبوده است. طبق روایات تاریخی، ایرانیان گاها اعتقاد راسخی به تقدس دیوان حافظ داشتهاند؛ تا جایی که ممکن بود فالی از حافظ سبب ادامه یک جنگ یا اتمام آن شود، جانی را نجات دهد یا خونی را بر زمین بریزد. درست است که برخی از مسائل تاریخی با اغراق درآمیختهاند؛ اما در برخی موارد نیز شرحی عینی برای اتفاقات تاریخیاند!
کاربرد فال حافظ برای ایرانیان
امروزه فال گرفتن از دیوان حافظ بیشتر جنبهی سرگرمی دارد. مردم ایران در مناسبات خاصی، از دیوان حافظ شعر میخوانند و جهت به جای آوردن آیین آن روز، طبق رسوم قدیمی، تفالی به دیوان حضرت حافظ میزنند. از این مناسبات میتوان به عید نوروز و زمان تحویل سال، چهارشنبه سوری، شب یلدا و روز سیزدهبدر اشاره نمود.
برجسته ترین حافظ پژوهان
زندگینامهی حافظ شیرازی تا مدتها متکی بر روایتهایی بود که فاقد منابع علمی و پژوهشی معتبر بودند. در چند قرن گذشته پژوهشهای زیادی راجع به حافظ و کتاب حافظ صورت گرفته و کتابهایی در این زمینه به تالیف رسیده است. از معروفترین حافظپژوهان ایرانی میتوان به استادانی همچون عبدالحسین زرین کوب، محمد معین، سعید نفیسی، مهرداد نیکنام، منوچهر مرتضوی، مهیندخت صدیقیان، ابوالقاسم رادفر اشاره کرد.
راز جاودانگی شعر و دیوان حافظ
پیشازاین نیز گفتیم، حافظ غزل را به اوج رساند. اوجی که تا به امروز دیگر تکرار نشد! او در سه فضای عاشقانه، عارفانه و مدحی، پریشان شعر میگفت. استقلال ابیات، دگرگونیها و خیالانگیزیهای اشعار حافظ است که هنوز پس از چهارده قرن، تازگی دارد و جاودانه مانده است.
شعر حافظ و تأثیر آن بر دنیای هنر و موسیقی
حافظ علاوه بر ادبیات، در هنر نیز نقش بسزایی را ایفا میکند. کلام حافظ، هر هنرمندی را بر سر ذوق میآورد. هنرمندان زیادی در نگارگری، موسیقی، خوشنویسی و... از اشعار حافظ الهام گرفتند و یا عیناً از اشعار او در این موارد استفاده کردهاند. اشعار حافظ خود تصویرگر رؤیاها است و حاوی موسیقی درونی و بیرونی است. ازاینرو، بسیاری از هنرمندان، از میان آثار قدما، غزلی از حافظ را برمیگزینند.
تصحیح های معروف کتاب حافظ
- حافظ نسخه قزوینی_غنی
- حافظ نسخه خانلری
- حافظ نسخه خرمشاهی
- حافظ نسخه ابتهاج
- حافظ نسخه نیساری
انواع قطع دیوان حافظ
- بغلی
- جیبی
- پالتویی
- رحلی
- خشتی
- وزیری
طرح های مختلف کتاب نفیس حافظ
انواع خط استفاده شده در فال حافظ
- خوشخوان یا کامپیوتری
- خط نستعلیق
خرید دیوان حافظ از کتابانه
کتابانه بهعنوان یکی از فروشگاههای اینترنتی مطرح و مورداعتماد درزمینه فروش انواع کتاب و محصولات فرهنگی در تلاش است تا امکان دسترسی سریع و آسان تمامی علاقهمندان ادب و فرهنگ ایرانی در سراسر کشور را به انواع کتابهای شعر کهن همچون کتاب حافظ و کتاب حافظ برای کودکان فراهم نماید. برای خرید اینترنتی کتاب حافظ شیرازی به سایت کتابانه مراجعه نمایید، کتاب موردنظرتان را بهصورت غیرحضوری سفارش دهید و در هر مکان دلخواه تحویل بگیرید.
راهنمای خرید کتاب فال حافظ شیرازی
برای مشاهده و خرید اینترنتی کتاب حافظ شیرازی و دسترسی به کتاب حافظ ارزان به فروشگاه اینترنتی کتاب کتابانه مراجعه نموده و عنوان کتاب مورد نظرتان را با تصحیح دلخواه در نوار جستجوی کتابانه سرچ نمایید و با افزودن آن به سبد خرید و ثبت سفارش، در اسرع وقت آن را درب منزل تحویل بگیرید.
قیمت کتاب فال حافظ شیرازی
قیمت کتاب فال حافظ شیرازی با معنی یا بدون معنی، میتواند بسته به نوع چاپ، خط، نفیس بودن، رنگی بودن، تصویرسازی، جلد، جنس کاغذ و... متنوع باشد؛ ازاینرو، اگر قصد خرید کتاب های حافظ با معنی و بدون آن را دارید و میخواهید پیش از خرید از قیمت کتاب فال حافظ با معنی یا بدون معنی باخبر شوید، سری به سایت کتابانه بزنید و لیست کتاب های اشعار حافظ را ملاحظه کنید.